Rodzice często decydują się na wizytę u okulisty dopiero wtedy, gdy sami zauważą coś niepokojącego. Nie jest to właściwe podejście. Groźne dla oczu dziecka choroby potrafią rozwinąć się, zanim jeszcze będzie ono w stanie w jakikolwiek sposób zakomunikować, że coś mu dolega. Dlatego też do okulisty trzeba zabierać dziecko regularnie, profilaktycznie, bez czekania na niepokojące przesłanki. Kiedy wykonujemy pierwsze w życiu badanie okulistyczne dziecka? Na co zwracamy uwagę u niemowlaków, przedszkolaków, dzieci w wieku szkolnym?
Zdrowy wzrok u niemowlaka już na starcie
Od razu po porodzie oczami dziecka zajmuje się neonatolog. Oczy dziecka przeciera się roztworem kwasu bornego lub wodą destylowaną, sprawdzany jest ogólny stan oczu, a przede wszystkim jego reakcja na światło. Zakładając, że dziecko urodziło się o czasie, a badania przesiewowe nie wykazały niczego niepokojącego, pierwszą poważniejszą kontrolę można odbyć, gdy dziecko skończy 2 lata.
Jeśli jednak mamy do czynienia z wcześniakiem, wówczas należy uważać na tzw. retinopatię, której sprzyja niska masa ciała dziecka przy urodzeniu, a także niedostateczne unaczynienie siatkówki.
W przypadku wcześniaków badania przesiewowe wykonywane są, gdy niemowlę skończy kolejno 2., 4., 8. i 12. tydzień życia. Gdy wszystkie te kontrole nie wykażą nieprawidłowości, kolejne badania są wykonywane po ukończeniu przez dziecko 1. roku życia.
Dobry wzrok w szkole – jak o niego dbać?
Oczy malucha w wieku przedszkolnym stają przed nowymi wyzwaniami. Dziecko podejmuje pierwsze etapy nauki, dlatego tak ważne jest, by jego wzrok podołał stojącymi przed nim zadaniami. Na ogół badanie oczu wykonywane jest podczas standardowych bilansów zdrowia, wykonywanych w wieku 2, 4, 6, 10 lat, jednak na ogół jest ono wykonywane przez pediatrów w sposób bardzo podstawowy i nie zawsze prawidłowo. W dodatku samo oglądanie literek lub zwierzątek na tablicy nie daje możliwości zdiagnozowania wszystkich dolegliwości. Dlatego też nie poprzestajemy na standardowych bilansach i udajemy się na własną rękę do okulisty. W przypadku, gdy ostatnie badanie odbyło się, gdy dziecko miało około 2-3 lat, kolejny raz udajemy się na wizytę, w wieku około 5 lat, lub wtedy, gdy zauważymy niepokojące objawy.
Jak wyglądają badania wzroku dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym?
Przeprowadzane są podstawowe badania z wykorzystaniem tablic z literami lub cyframi, a jeśli dziecko nie umie jeszcze czytać, wykorzystuje się tablice ze zwierzątkami. Sprawdza się również to, czy dziecko ma prawidłowe widzenie trójwymiarowe, zalecane jest również badanie dna oka oraz jego przedniego odcinka, by tym skuteczniej wykluczyć patologie.
Jakie objawy u dziecka powinny nas niepokoić?
Szczególnie pilnie obserwujemy wzrok u niemowląt. One nie będą w stanie powiedzieć, że coś jest nie w porządku. Poniżej przykładowa lista objawów:
- po ukończeniu pierwszego miesiąca życia dziecko nie reaguje na zmiany światła
- przez większość dnia niemowlę utrzymuje głowę w nienaturalnej pozycji
- dziecko nie podąża wzrokiem za pokazywanymi mu przedmiotami
- występuje asymetria tęczówek
- pojawiają się drgania gałek ocznych i oczopląs
Na jakie objawy zwracamy uwagę u starszych dzieci?
- bliskie podchodzenie do ekranu
- mrużenie oczu podczas rysowania, czytania, pisania i innych czynności, wymagających skupienia wzroku
- szybkie zmęczenie oczu
- bóle głowy i oczu
- nadpobudliwość
Wzrok dziecka badamy w regularnych odstępach czasu, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji, w których wychwycimy w zachowaniu dziecka niepokojące sygnały. Regularne kontrole wzroku to coś, czego absolutnie nie można zaniedbać. Wzrok u dzieci ma niesamowita zdolność akomodacyjną, co oznacza, że w pewnym sensie zupełnie nieświadomie “walczą” one z wadą, przez co potrafi ona przez długi czas rozwijać się w sposób praktycznie niezauważony.
Dbanie o wzrok dziecka jest niezwykle ważne – należy zadbać także o to, aby stresująca atmosfera podczas wizyty nie stała się powodem unikania przez dziecko zgłaszania problemów ze wzrokiem w przyszłości. Warto więc szukać dobrego okulisty i optyka dziecięcego, w gabinetach przyjaznych dzieciom. Nie każdy okulista chce i potrafi pracować z dziećmi – odpowiednie podejście do małego pacjenta, znajomość zaburzeń charakterystycznych dla młodszego wieku to podstawa. Okulista dziecięcy przyjmuje w gabinetach OneDayClinic we Wrocławiu, m.in. przy Alei Armii Krajowej.